Chế độ ăn uống được nhận định là yếu tố tác động trực tiếp đến hoạt động của cơ quan tiêu hóa nói chung và đại tràng nói riêng. Nắm rõ bị viêm đại tràng nên ăn gì và kiêng gì chính là cơ sở để người bệnh xây dựng chế độ ăn khoa học. Điều này sẽ hỗ trợ đắc lực cho quá trình điều trị, giúp bệnh nhanh khỏi hơn.
Xây dựng chế độ ăn cho người bị viêm đại tràng
Viêm đại tràng là thuật ngữ đề cập tới tình trạng tổn thương ở niêm mạc đại tràng do các phản ứng viêm tấn công. Đây là một trong những bệnh lý tiêu hóa có biểu hiện phức tạp gây nhiều khó khăn cho sinh hoạt và cuộc sống. Người bệnh thường gặp các triệu chứng như đau tức vùng bụng dưới, đại tiện bất thường, phân không thành khuôn, đầy hơi, sôi bụng, chướng bụng…
Một trong những nguyên nhân phổ biến làm bùng phát bệnh là do ăn uống kém lành mạnh. Chính vì thế, việc điều chỉnh chế độ ăn khoa học được cho là yếu tố đóng vai trò quyết định với quá trình điều trị bệnh viêm đại tràng.
Người bị viêm đại tràng thường được khuyến khích xây dựng chế độ ăn như sau:
- Ăn nhiều calo: Do khả năng tiêu hóa kém nên người bệnh viêm đại tràng dễ bị thiếu hụt dưỡng chất và giảm cân. Việc ăn nhiều calo sẽ giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể và khắc phục tình trạng này.
- Khẩu phần ăn ít muối: Có thể hỗ trợ khắc phục tình trạng giữ nước trong cơ thể. Nhất là trong trường hợp đang điều trị viêm đại tràng bằng thuốc kháng viêm corticosteroid.
- Ăn ít chất béo: Ăn quá nhiều chất béo thường làm tăng các triệu chứng đầy bụng và khó tiêu.
- Khẩu phần ăn không chứa lactose: Người bị viêm đại tràng thường dung nạp lactose rất kém hoặc không dung nạp. Ăn các thực phẩm chứa loại đường này sẽ rất dễ bị tiêu chảy.
- Chế độ ăn không chứa gluten: Nếu bị nhạy cảm với gluten, người bệnh rất dễ bị tiêu chảy, táo bón, chướng hơi, nôn ói…
- Khẩu phần ăn cắt giảm chất xơ: Được khuyến khích khi người bệnh viêm đại tràng bị đau bụng hay tiêu chảy.
Cần đảm bảo một số nguyên tắc sau khi xây dựng bất cứ chế độ ăn nào cho người viêm đại tràng:
- Chất đạm: Không nến vượt mức 1g/kg/ngày.
- Năng lượng: Khoảng từ 30 – 35kcal/kg.
- Chất béo: Không vượt quá 15g/ngày.
- Thay vì ăn 3 bữa chính thì nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày, cách 3 – 4 tiếng ăn 1 lần.
- Nếu bị táo bón nên bổ sung thêm thực phẩm giàu chất xơ hòa tan.
- Uống nhiều nước để ngăn ngừa táo bón hay mất nước do tiêu chảy.
- Cần nấu thức ăn chín mềm trước khi sử dụng.
- Ăn uống tuân thủ giờ giấc nhất định.
- Tránh uống rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas…
Bị viêm đại tràng nên ăn gì để nhanh khỏi?
Tiêu thụ các loại thực phẩm có lợi sẽ rất hữu ích cho hoạt động của đại tràng và cơ quan tiêu hóa. Đồng thời làm giảm tần suất của các triệu chứng và thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương. Vậy bị viêm đại tràng nên ăn gì? Dưới đây là một số gợi ý:
1. Thực phẩm chứa nhiều men vi sinh và probiotic
Khi hệ tiêu hóa gặp bất cứ một vấn đề nào thì việc bổ sung thực phẩm giàu men vi sinh và probiotic cũng đều được khuyến khích. Chúng chính là nguồn lợi khuẩn dồi dào có khả năng ức chế hoạt động của các loại vi khuẩn gây hại. Từ đó hỗ trợ bảo vệ niêm mạc của dạ dày cũng như đường ruột. Cùng với đó là thúc đẩy tốt hơn cho hoạt động của hệ tiêu hóa.
Bổ sung nhóm thực phẩm giàu men vi sinh và probiotic còn giúp cải thiện các triệu chứng viêm đại tràng. Cụ thể như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, táo bón hay tiêu chảy… Để hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng, bạn có thể bổ sung các thực phẩm giàu men vi sinh như sữa chua, phô mai, mật ong…
2. Ngũ cốc nguyên cám
Nhóm thực phẩm này đặc biệt phù hợp với những người bị viêm đại tràng thể táo bón. Ngũ cốc nguyên cám chính là nguồn thực phẩm bổ sung năng lượng dồi dào cho cơ thể. Nhiều thành phần có trong loại thực phẩm này còn giúp ổn định lại hoạt động của hệ tiêu hóa.
Ngoài ra, hàm lượng chất xơ dồi dào trong ngũ cốc nguyên cám không chỉ giúp làm mềm phân mà còn có khả năng tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc đại tràng đang tổn thương. Nhóm thực phẩm này còn đặc biệt phù hợp với những người đang bị trào ngược dạ dày thực quản nhờ khả năng làm giảm acid dịch vị dư thừa trong dạ dày.
3. Viêm đại tràng nên ăn các loại rau xanh
Rau xanh là một trong những thành phần không thể thiếu khi nhắc đến một chế độ ăn uống lành mạnh. Đây chính là nguồn bổ sung hàm lượng vitamin và chất xơ rất dồi dào cho cơ thể.
Hơn nữa, rau xanh rất dễ tiêu, không gây ra bất cứ áp lực nào cho dạ dày cũng như đại tràng trong quá trình tiêu hóa. Súp lơ xanh, rau bina, mồng tơi, rau ngót… đều là những lựa chọn rất hữu ích cho những người bị viêm đại tràng.
Tuy nhiên trong trường hợp bị tiêu chảy thì người bệnh nên chú ý giảm bớt các loại rau kích thích tiêu hóa mạnh như mồng tơi, rau đay… Khi sử dụng rau xanh, nên ưu tiên các món luộc, hấp hay nấu canh thay vì ăn rau xào chứa nhiều dầu mỡ.
4. Thực phẩm giàu Omega-3
Thực phẩm giàu Omega-3 cũng là một gợi ý được các chuyên gia dinh dưỡng nhắc đến khi được hỏi viêm đại tràng nên ăn gì. Omega-3 chính là thành phần có khả năng chống viêm, đồng thời thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương tại niêm mạc đại tràng cũng như các cơ quan tiêu hóa.
Ngoài ra, Omega-3 còn có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ cơ quan tiêu hóa khỏi sự xâm hại của các gốc tự do. Các thực phẩm giàu Omega-3 còn đem lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe, nhất là bảo vệ tim mạch. Cá hồi, quả bơ, dầu oliu… là những thực phẩm rất giàu Omega-3 mà người bị viêm đại tràng có thể bổ sung.
5. Bị viêm đại tràng nên ăn trái cây gì?
Trái cây tươi là nhóm thực phẩm có chứa hàm lượng cao các vitamin cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu đại tràng và các cơ quan tiêu hóa đang gặp tổn thương thì bạn nên chú ý lựa chọn các loại trái cây phù hợp.
Theo tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng thì người bệnh viêm đại tràng có thể ăn các loại quả như bơ, táo hay chuối. Chúng không chỉ rất thơm ngon, giàu dưỡng chất mà còn có khả năng thúc đẩy tốc độ chữa lành tổn thương ở niêm mạc đại tràng.
- Quả bơ: Là loại trái cây có kết cấu rất mềm mịn nên tạo thuận lợi cho việc tiêu hóa, ít gây kích thích đến niêm mạc đang bị tổn thương. Hàm lượng chất chống oxy hóa và acid béo hữu ích dồi dào trong quả bơ còn giúp thúc đẩy phục hồi các tế bào hư hại.
- Táo: Đây là loại trái cây được ghi nhận là có khả năng hoạt động giống như một chất bôi trơn đường tiêu hóa. Tất cả là nhờ vào hàm lượng chất xơ hòa tan rất phong phú. Ngoài ra, táo còn cung cấp cho cơ thể rất nhiều vitamin cũng như khoáng chất cần thiết.
- Chuối: Hàm lượng pectin và kali dồi dào trong chuối có tham gia trực tiếp vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Nhờ đó mà có thể làm mềm phân, giảm áp lực lên niêm mạc đại tràng đang tổn thương.
Thực phẩm cần kiêng cữ khi bị viêm đại tràng
Một số nhóm thực phẩm có thể ít gây trở ngại khi hệ tiêu hóa của bạn đang hoàn toàn khỏe mạnh. Tuy nhiên, với những bệnh nhân bị viêm đại tràng thì việc tiêu thụ một số thực phẩm không lành mạnh có thể khiến triệu chứng bệnh nặng nề hơn. Đồng thời cản trở và tốn nhiều thời gian điều trị.
Dưới đây là một số loại đồ ăn thức uống người bệnh viêm đại tràng nên kiêng:
1. Đồ tanh sống, thực phẩm đông lạnh, để lâu
Ăn chín, uống sôi chính là nguyên tắc cần tuân thủ với người bệnh viêm đại tràng hay mắc các bệnh tiêu hóa khác. Tiêu thụ các loại đồ tanh sống, đồ đông lạnh sẽ tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn có hại phát triển quá mức. Đồng thời làm giảm số lượng lợi khuẩn và gây mất cân bằng hệ vi sinh ở trong đường ruột.
Một số loại đồ tanh như hảo sản cũng có thể khiến cho dạ dày và đại tràng bị kích thích khi đang bị tổn thương. Biểu hiện rõ ràng nhất là gây đau bụng, đầy hơi, khó tiêu…
2. Thức ăn chứa nhiều dầu mỡ
Việc tiêu thụ các loại thức ăn có chứa nhiều dầu mỡ sẽ khiến cho dạ dày và các cơ quan tiêu hóa phải hoạt động tích cực hơn. Bởi đây là nhóm thực phẩm rất khó tiêu, dễ gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy…
Ngoài ra, việc ăn nhiều thức ăn chứa nhiều dầu mỡ còn làm tăng cholesterol xấu trong máu, gây bất lợi cho sức khỏe nói chung. Các món chiên xào, rán, xúc xích, lạp xưởng, pate, thịt nguội… là những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ người bệnh viêm đại tràng nên kiêng.
3. Thực phẩm nhiều gia vị
Thức ăn có chứa nhiều gia vị cay nóng như ớt, tiêu hay các gia vị khác như muối, đường cũng có thể mang đến nhiều nguy cơ khi niêm mạc đại tràng đang tổn thương. Chúng không chỉ làm trì hoãn quá trình tiêu hóa mà còn làm cho tình trạng viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn. Đây cũng là nguy cơ tiềm ẩn gây xuất hiện những vết loét ở niêm mạc đại tràng.
4. Thức uống có cồn và chất kích thích
Rượu bia và các thức uống có cồn cũng chính là một trong những tác nhân khiến cho tổn thương ở niêm mạc đại tràng nặng nề thêm. Ngoài ra, những thành phần có trong các loại thức uống này còn gây ra tình trạng rối loạn cơ thắt ở hệ tiêu hóa. Từ đó gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, thường gặp nhất là tiêu chảy và táo bón.
Ngoài ra, người bệnh viêm đại tràng cũng cần kiêng các thức uống khác như trà đặc, cà phê hay đồ uống có ga. Những loại đồ uống này cũng chứa nhiều chất kích thích khiến người bệnh khó kiểm soát tốt các triệu chứng viêm đại tràng.
5. Bị viêm đại tràng không nên ăn thức ăn cứng
Tổn thương ở niêm mạc đại tràng có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh tiêu thụ các thực phẩm cứng. Bởi nhóm thực phẩm này thường khiến cho dạ dày và đường ruột phải tốn rất nhiều thời gian để xử lý.
Thực phẩm cứng cũng chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng táo bón. Từ đó làm tăng áp lực đào thải phân lên đại tràng và khiến tình trạng viêm ở cơ quan này trở nên nghiêm trọng hơn.
Bài viết đã giải đáp rõ thắc mắc bị viêm đại tràng nên ăn gì và kiêng gì tốt để bệnh nhanh khỏi. Đồng thời đề xuất nguyên tắc xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho người bệnh. Nếu còn gặp khó khăn trong việc điều chỉnh chế độ ăn uống, bạn nên tìm gặp chuyên gia dinh dưỡng để được hỗ trợ chi tiết.
Cập nhật lúc: 4:29 Chiều , 14/11/2024Có thể bạn quan tâm: